Dit werk is getiteld ‘Leda’, naar de gelijknamige figuur uit de Griekse mythologie. Leda is de vrouw van de Spartaanse koning Tyndareos. Maar ook god Zeus heeft een oogje op haar. Getransformeerd tot zwaan benadert en bevrucht (verkracht?) hij haar. Ze krijgen 2 kinderen, Pollux en Helena.
Die zwaan is direct te herkennen in het bronzen afgietsel. Het bestaat uit een ovaal lijf, met een Pyramidevormig volume er bovenop. Eén van de punten van de Pyramide is uitgerekt en steekt naar voren. Dat is dan de snavel. Ook de plaatsing van het volume op een spiegelende glazen plaat, versterkt de associatie met een zwemmende vogel.
Alleen, waarom heet dit werk dan niet gewoon ‘zwaan’, maar ‘Leda’? -Die vrouwenfiguur is juist nergens te bekennen in het werk?
Brancusi was een beeldhouwer die zocht naar elementaire vormen. Hij abstraheerde zijn modellen net zo lang totdat de vorm niet langer alleen een representatie van een enkel object was, maar van meerdere objecten tegelijk. Hij zocht als het ware naar een universele moedervorm, die ten grondslag ligt aan de vormen die we dagelijks zien.
Zo ook dit werk. Je kan er een zwaan inzien, met een ovaal lijfje en een nek en snavel. Maar als je een kwartslag draait ziet je een vrouwenfiguur , met benen en dijen geabstraheerd tot ovaal en bovenlichaam tot Pyramide. Of je ziet er een omgekeerde fallusfiguur in. Kortom: je kan alle hoofdpersonages, inclusief fallus, terugzien in 1 enkel beeld. Net als Zeus transformeert dit beeld waar je bij staat.
Kunstwerk: Constantin Brancusi, Leda, 1926
Gezien in museum Boymans-Van Beuningen, Rotterdam, maart 2014
Vind je het leuk om meer te lezen? Laat hier je emailadres achter en ontvang wekelijks een verhaal in je inbox.