Tag: kunstacademie

Eenzaamheid

Het jaar dat ik op de kunstacademie studeerde, was ik vaak alleen. Ik had geen aansluiting bij het Haagse studentenleven, ik deed weinig met mijn klasgenoten en ook binnen mijn studentenhuis had ik weinig vrienden (in tegendeel: ik werd er ronduit gepest). Ik had dus veel tijd met mezelf door te brengen: ik schreef veel in mijn dagboek en maakte reisjes alleen.

Eén van die reisjes was naar het Stedelijk in Amsterdam. Daar zag ik op een bankje voor deze Picasso een meisje, met precies zo’n opschrijfboekje als ik gebruikte als dagboek. Ze schreef erin, terwijl ze af en toe opkeek naar het schilderij. Ik ging naast haar zitten en vroeg wat ze deed. Ze bleek studente kunstgeschiedenis en voerde een analyse uit. ‘Dit is zó’n bijzonder schilderij, moet je kijken hoe alle lagen over elkaar bewegen’.

Ik keek op en het was alsof ik door haar ogen opeens een heel ander schilderij zag. Inderdaad, dit was niet alleen een mooi compositie van vormen en kleuren, maar je herkende ook duidelijk verschillende aanzichten en onderdelen van een gitaar, met centraal een wit plectrum om de snaren te bespelen. Het was tot een mooie compositie gesmeed waarbij vorm en ruimte leken bevrijd, om op een betere manier de essentie vast te leggen van dat gitaar.

Ik had natuurlijk moeten zeggen dat ik herkende wat ze zo mooi vond, dat ik aan de kunstacademie studeerde en precies met deze thema’s bezig was. Maar dat deed ik allemaal niet. Ze was duidelijk verzonken in haar analyse en hield het bij die ene enthousiaste vingerwijzing. Na een tijdje met haar te hebben meegestaard groette ik haar en vervolgde mijn tocht opnieuw alleen door het museum. Sindsdien kijk ik toch anders naar de kubistische schilderijen van Picasso. Ik zie de lagen bewegen. Maar ik voel ook de eenzaamheid en mijn toenmalige onvermogen om daar uit te breken.

Kunstwerk: Pablo Picasso, stilleven met gitaar, 1924

Gezien in het Stedelijk Museum Amsterdam, september 2000

Vind je het leuk om meer te lezen? Laat hier je emailadres achter en ontvang wekelijks een verhaal in je inbox.

Verwerken…
Gelukt! Je staat op de lijst.

Standjes

We wandelden met een groepje piepjonge eerstejaarsstudenten van de Haagse kunstacademie door het Stedelijk Museum en we zagen dit knipperende kunstwerk van Bruce Nauman, getiteld ‘seven figures’. De neonfiguren lichtten ritmisch, om beurten aan. Beweging suggererend. We lachten als pubers, maar ook een beetje beschaamd.

Het groepje studenten waar ik veel tijd mee doorbracht, was eigenlijk veel te braaf voor een kunstacademie. De Koninklijke Academie in Den Haag, waar ik studeerde, stond bekend als een klassieke academie, met veel aandacht voor het ambacht van schilderen en tekenen. Het trok de wat bravere student aan. Helemaal niemand heeft dat jaar iets gemaakt dat ook maar raakte aan seks of pornografie. Maar we vonden zo’n kunstwerk toch wel erg interessant. Ik kocht er dus een kaartje van.

Kunstwerk: Bruce Nauman, seven figures, 1941

Gezien in het Stedelijk Museum Amsterdam, september 2000

Vind je het leuk om meer te lezen? Laat hier je emailadres achter en ontvang wekelijks een verhaal in je inbox.

Verwerken…
Gelukt! Je staat op de lijst.

Horror

Het was geen vrolijke kost. Ik was op een overzichtstentoonstelling van het werk van Francis Bacon in het Gemeentemuseum (nu Kunstmuseum) Den Haag. We waren er met een groepje van de kunstacademie en we vergaapten ons aan de felgekleurde horror. Ik zag een schilderij van Van Gogh, zeulend met een loodzware schildersezel, een portret van een gekooide en verminkte paus Innocentius X en ik zag veel triptieken van schepsels onder het kruis, waaronder deze.

Hoewel ik er zelf wel van genoot, hadden mijn medestudenten het er een stuk moeilijker mee. Een van mijn beste vrienden uit de academieklas was uit zelfbescherming thuis gebleven. Hij was paragnost en zag dingen die normale mensen niet zien: geesten en energie. Hij was bang dat hij zoveel naargeestigheid niet zou trekken. Ook surrealistische schilderijen zoals die van Dalí bekeek hij met een andere intensiteit dan wij. Voor hem waren die geschilderde dromen écht.

Zelf maakte hij ook schilderijen: wat statische portretten met veel detail, geschilderd in zuurstokroze en appeltjesgroen. Het leek alsof hij schilderde om een houvast te hebben.

Laatst was ik weer in dat Kunstmuseum. Er is nog steeds een zaal met Bacon’s, aangevuld met een installatie van Bruce Nauman, waarin afgietsels van honden aan touwen rond hun nek worden rondgesleept in een carrousel. Het ziet er verschrikkelijk uit. Ik hoop dat die jongen die zaal overslaat.

Kunstwerk: Francis Bacon, Three Studies for Figures at the Base of a Crucifixion, 1944

Gezien in Gemeentemuseum (nu Kunstmuseum) Den Haag, februari 2001

Vind je het leuk om meer te lezen? Laat hier je emailadres achter en ontvang wekelijks een verhaal in je inbox.

Verwerken…
Gelukt! Je staat op de lijst.

Toelating

Onze tekenmappen lagen op lange tafels in één van de mooiste zalen van het Haagse  kunstacademiegebouw. En wij -aspirant studenten- wachtten buiten in de hal op de toelatingscommissie, die ons één voor één naar binnen riep. Terwijl we daar zaten keken we naar de passerende ouderejaars kustacademiestudenten. Veel alternatieve types, met dreadlocks en slobberige truien. Wij groentjes zagen er nog een stuk gewoner uit.

We waren zichtbaar gespannen, omdat er ook soms huilende mensen naar buiten kwamen die net waren afgewezen, ondanks de imposante collecties schilderijen onder hun arm. Als dát niet genoeg is, wat moet de commissie dan wel denken van mijn mapje met tekenwerk? -Ik had een gedicht van Simon Vinkenoog verwerkt tot een paar klodderige schetsen in fluorkleuren. Mijn tekenleraar op school was er helemaal weg van. Ik had ook een schets gemaakt van het Colosseum in Rome, die hangt nu nog steeds in mijn woonkamer.

Pas tegen een uur of vier werd ik eindelijk opgeroepen. Het gesprek was kort. ‘We hoeven er niet veel over   praten, je bent met vlag en wimpel toegelaten’. De commissie had mijn werk al ingepakt en dus stond ik een minuut of vijf later weer buiten, met mijn tekenmap onder de arm. Ik was euforisch. Ik ben toen in mijn enthousiasme meteen naar het Gemeentemuseum (nu Kunstmuseum) gegaan. Ik kwam er vlak voor sluitingstijd aan en vroeg of ik nog even naar binnen mocht. En ik vertelde dat ik net was toegelaten tot de kunstacademie. De baliemedewerkster vierde het feestje met me mee en liet me gratis passeren. Ik liep direct naar mijn toen favoriete schilderij, dit ‘Evolutie’ van Piet Mondriaan. Het gaat over het loslaten van het aardse en het richten op het hogere.

Kunstwerk: Piet Mondriaan, Evolutie, 1910/11

Gezien in het Gemeentemuseum (nu Kunstmuseum) Den Haag, juli 1999

Vind je het leuk om meer te lezen? Laat hier je emailadres achter en ontvang wekelijks een verhaal in je inbox.

Verwerken…
Gelukt! Je staat op de lijst.

Intimiteit

Toen ik op de kunstacademie zat, heb ik voor het vak portrettekenen veel naakten getekend. Onze modellen waren meestal kleine, afgetrainde studentes van de dansacademie, een enkele keer was er een dikke man of vrouw. Ik vond het altijd wat ongemakkelijk wanneer zo’n meisje zich aan het begin van de les midden in de ruimte begon uit te kleden. Het moment, terwijl ze haar onderbroek uittrok, voelde als intimiteit die er natuurlijk helemaal niet was. Maar tijdens de les, terwijl ze poedelnaakt in allerlei houdingen stond, was er alleen het lichaam om te bestuderen. Daar was niet intiems aan.

Dat intieme, alledaagse bloot weet Degas heel goed te vangen in zijn serie pastels op papier. Dit ‘le tub’ toont een meisje op haar rug. Ze is zich aan het wassen en we kijken als een voyeur over de rand van de tafel mee. Als je met iemand samenwoont heb je vaak dit soort beelden voor je, bijvoorbeeld als je vriendin uit de douche stapt en een bh omsjort. Het is een intimiteit die eigenlijk behouden moet blijven aan mensen die om elkaar geven. Maar Degas licht toch een tip van de sluier op.

Kunstwerk: Edgar Degas, Le tub, 1886

Gezien in Musée d’Orsay, Parijs, juni 2000

Vind je het leuk om meer te lezen? Laat hier je emailadres achter en ontvang wekelijks een verhaal in je inbox.

Verwerken…
Gelukt! Je staat op de lijst.